NLP Opleiding Practitioner Eerstvolgende startdatum: 22 september 2022

Vooronderstellingen van NLP

Waar ga je bewust en onbewust van uit, als je met mensen werkt? Wat zijn je automatische aannames? Je leert een set vooronderstellingen, uitgangspunten waarmee je opener, flexibeler en belevingsgericht op mensen reageert. Dit zijn de randvoorwaarden voor effectieve communicatie en (bege)leiding.

Principes van NLP

Doordat je je bewust bent van de twaalf operationele principes achter de NLP-modellen, -skills en -technieken, kun je die systematischer inzetten en gemakkelijker 'meenemen' naar nieuwe situaties. De principes stimuleren de toepassing in de praktijk.

Het Neuro-Linguïstisch model

Een duur woord, ontleend aan Alfred Korzybski. Waar het over gaat is: hoe verwerken wij onze belevingen? Hoe destilleren wij daar een wereldbeeld uit? En hoe filtert dat wereldbeeld vervolgens weer onze beleving? M.a.w.: wat is de relatie tussen taal, ervaring en werkelijkheid? Hoe verhoudt onze kaart van de wereld zich tot de wereld zelf? 

Het NLP gesprek ruimtelijk

In het 'NLP-gesprek' zijn allerlei aspecten van NLP overzichtelijk georganiseerd: de uitgangspunten, de relatie met de ander, de basishouding, de doelen, de hindernissen, de hulpbronnen, de veranderingstechnieken en het afstemmen op de toekomst. In wezen vraagt dit model: “Waar wil je naartoe, waar ben je nu, wat houdt je tegen, wat heb je dus nodig, hoe kun je dat in jezelf oproepen en hoe ga je dat straks inzetten?”

Vormvoorwaarden voor doelen

Alle doelen kunnen motiverend zijn, maar niet alle doelen zijn werkbaar. Soms zijn ze bijvoorbeeld te vaag, soms zijn ze te afstandelijk en soms zijn ze niet verantwoord. Je leert vijf eisen die je gaat stellen aan doelen, om de kans te vergroten ze ook daadwerkelijk worden bereikt.

Structuur van de beleving

Dit is een van de belangrijkste uitgangspunten van NLP: beleving heeft een structuur. Beleving is een samenhang van waarnemingen, plus gedragingen, plus stemmingen en emoties, plus een bepaalde manier van denken plus waarden en overtuigingen. Je leert onderzoeken hoe die verschillende elementen elkaar beïnvloeden. Zo krijg je een compleet beeld van hoe iemand zijn beleving 'maakt'.

Metamodel

Het metamodel richt zich op de beleving achter de woorden. Het bestaat uit herkenbare taalpatronen en bijbehorende vragen. Het metamodel vraagt iemand om zijn of haar uitspraken weer te verbinden met de ervaringen, waar die uitspraken op zijn gebaseerd. Als je het metamodel gebruikt, ontstaat er bij de ander ruimte voor nieuwe ideeën en krijg jij veel betere informatie.

Rapport: goed contact

Voor de meeste mensen is goed contact iets dat hen overkomt. Of niet... Jij leert om doelgericht goed contact met iemand op te bouwen. Je brengt jezelf in de juiste gevoelsmatige toestand en je maakt bewust gebruik van uitingen zoals woordkeus, zintuiglijke voorkeur, houding, gebaren, stemtoon en spreektempo.

Logische niveaus

Wat wil iemand veranderen? Op welk niveau communiceert iemand? Het maakt een groot verschil of we het bijvoorbeeld hebben over de omgeving: het kantoor, de economie, etc. of over wat iemand belangrijk vindt en waarom: waarden, overtuigingen, etc. Je leert verschillende niveaus in leren en communicatie van elkaar te onderscheiden. Zo geef je concrete invulling aan Albert Einstein’s beroemde gedachte dat een probleem niet opgelost kan worden met hetzelfde soort denken waarmee het wordt gecreëerd.

Associëren en dissociëren

Geassocieerd zijn betekent: een ervaring beleven in het hier-en-nu. Gedissocieerd zijn betekent: de ervaring van een afstand beschouwen. Associëren en dissociëren zijn psychologische basisvaardigheden die in vrijwel iedere NLP-techniek terugkomen. Dissociatie geeft ruimte voor creativiteit, associatie geeft gevoelsmatige impact.

Psychologische ankers

Ankers zijn woorden, aanrakingen, gebaren of lichaams-houdingen die aan een bepaalde innerlijke ervaring zijn gekoppeld en die die ervaring ook kunnen oproepen. Zo leer je bijvoorbeeld om een innerlijke hulpbron te verankeren, zodat je die op het juiste moment kunt inzetten.

Innerlijke hulpbronnen

Ankers zijn woorden, aanrakingen, gebaren of lichaams-houdingen die aan een bepaalde innerlijke ervaring zijn gekoppeld en die die ervaring ook kunnen oproepen. Zo leer je bijvoorbeeld om een innerlijke hulpbron te verankeren, zodat je die op het juiste moment kunt inzetten.

Nonverbale reacties ijken

Het begrip "ijken" ken je mischien van maten en gewichten. Psychologisch ijken is zien in welke innerlijke toestand iemand op een gegeven moment is.

Je leert non-verbale reacties observeren, zodat je veel nauwkeuriger met mensen kunt werken. Je bent niet meer afhankelijk van alleen de woorden van de ander.

Modaliteiten en submodaliteiten

Het mooie van NLP is dat het verhalen en concepten weer verbindt met de zintuigen. De zintuiglijke weergavesystemen zijn: visueel (zien), auditief (horen), kinesthetisch (voelen), olfactoir (ruiken) en gustatoir (proeven). Je leert nagaan hoe iemand zijn of haar zintuigen inzet bij een bepaalde beleving, je vraagt de submodaliteiten na (bijvoorbeeld waar zie/voel/hoort je dat, hoe groot/hard/zacht is het? Een verandering van deze submodaliteiten geeft vaak een geheel andere beleving. Dit is een unieke manier om rechtstreeks met de beleving te werken. 

Oogbewegingen observeren

Je leert oogbewegingen observeren die aangeven welk zintuiglijk systeem, d.w.z. welk gedeelte van de hersenen iemand op een gegeven moment activeert.

Zo analyseer je hoe iemand zijn probleem ‘creëert’ of zijn innerlijke hulpbron oproept. Door de oogbewegingen te observeren, ontdek je patronen waarvan iemand zich zelf meestal niet bewust is. Dankzij dit soort observaties passeer je de taalbarrière.

De Disney-strategie

De Disney-strategie is een NLP-techniek waarmee je iemand helpt om op een creatieve manier nieuw gedrag te ontwikkelen. Wordt vooral gebruikt als iemand een nieuwe uitdaging aangaat waarmee hij nog geen ervaring heeft. De Disney-strategie is ook geschikt als creativiteitsstrategie voor een team.

De Circle of Excellence

Vaak hebben mensen meerdere verschillende innerlijke hulpbronnen nodig om iets te bereiken. Met deze techniek combineer je verschillende stemmingen en denkwijzen met elkaar, zodat ze helemaal beschikbaar zijn in de speciale situaties waarin iemand optimaal wil functioneren.

Change Personal History

Psychologische hindernissen zijn vaak gebaseerd op ervaringen in het verleden. Met de techniek 'Change Personal History' help je iemand om zijn persoonlijke levensgeschiedenis als het ware te ‘herschrijven’. Deze techniek is in overeenstemming met de nieuwste wetenschappelijke inzichten in hoe de hersenen herinneringen creëren.

Innerlijke strategieën

Je leert tijdens de NLP opleiding analyseren, aan de hand van iemands oogbewegingen, met welke denkstappen hij een bepaalde beleving oproept bij zichzelf. Het kan gaan om een hindernis, maar ook om een succes-strategie. Vervolgens help je hem of haar om deze innerlijke strategie ofwel bij te stellen ofwel vaker te gebruiken. Ook op deze manier werk je rechtstreeks met de innerlijke beleving. Innerlijke strategieën zijn ook nuttig om te begrijpen hoe iemand denkt, zodat je beter contact met hem of haar kunt maken.

Reframing

Met goede kaders kunnen mensen kracht putten uit moeilijke ervaringen. Je leert nieuwe kaders om moeilijke feiten heen te plaatsen, waardoor die feiten een krachtgevende betekenis krijgen. Mensen beperken zichzelf vaak door hoe ze de dingen interpreteren. De mens heeft de ‘vrijheid van conclusie’, d.w.z. dat hetzelfde feit totaal verschillende dingen kan betekenen. Je leert betekenissen aan de feiten te hechten die je mogelijkheden vergroten.

Communiceren met gedeelten

Waarom doen mensen soms niet wat ze wel willen doen en waarom doen ze wel, wat ze juist niet willen? Mensen hebben heel verschillende kanten, en soms hebben die kanten onverenigbare doelen. NLP biedt technieken om te communiceren met verschillende kanten van jezelf.

Met deze technieken help je iemand om verbannen kanten van zichzelf weer toe te laten. En vaak ook help je onderhandelen tussen verschillende kanten, zodat ze weer op een lijn komen. Op gedragsniveau kunnen innerlijke conflicten meestal niet worden opgelost. Je kunt geen twee tegenstrijdige dingen tegelijk doen. Door te zoeken naar de onderliggende waarden, ontstaat er ruimte voor innerlijke samenwerking.

Het binnen-buiten model

Zoals Jung zegt: “De pijlen die ons het diepst verwonden, zijn de pijlen die op ons worden afgeschoten vanuit de hindernis van ons eigen onbewuste”. Met het binnen-buiten model leer je mensen om anders om te gaan met hun irritaties en ergernissen. Je brengt iemand in contact met een kant van zichzelf, die de neiging heeft om zich even irritant te gedragen.

Metaforen: werken met verhalen

Het vertellen van verhalen is een eeuwenoude verandertechniek. Verhalen geven gevoelsmatige betrokkenheid en nieuwe perspectieven. Je leert werken met metaforen. Je vertelt bijvoorbeeld en verhaal over iemand die een soortgelijke uitdaging heeft als de ander. Als hij of zij dat in gedachten kan oplossen - en vaak kan hij of zij dat, eenmaal bevrijd uit de eigen context - heeft hij of zij een sleutel in handen voor de oplossing van het eigen probleem.

Logische niveaus uitlijnen

Zoals we al zeiden: mensen beleven dingen op verschillende niveaus. In NLP worden er zeven onderscheiden. Als het gaat om belangrijke levensdoelen of belangrijke organisatie-doelen, is het van essentieel belang, dat die niveaus goed op elkaar aansluiten. Als er te veel wrijving is tussen de niveaus, wordt het doel niet bereikt. Met deze techniek help je iemand om de niveaus wel goed op elkaar aan te laten sluiten.

Wat doe je wanneer?

Naarmate je meer NLP-technieken leert, wordt ook de vraag belangrijker: welke techniek gebruik ik wanneer? Het NLP-principe van hindernissen is: "Wat je tegenhoudt, bepaalt wat je nodig hebt". Welke NLP-techniek past het beste bij een bepaalde hindernis? Je leert welke technieken het effectiefst zijn bij welk soort hindernissen, zodat je je groeiende arsenaal zo effectief mogelijk kunt inzetten.